Ο υψίκορμος, κομψός και διαμπερής πυργίσκος, που υψώνεται στο κεντρικότερο σημείο των Ιωαννίνων, είναι από τα γοητευτικότερα μνημεία της ηπειρωτικής πρωτεύουσας. Επιτυχές μείγμα νεοκλασικού μεσογειακού και ανατολίτικου ρυθμού, φιλοξενεί στην κορυφή του το πασίγνωστο ωρολόγι των Ιωαννίνων και πλουτίζεται με τέσσερις ωραιότατες κρήνες στις πλευρές του.
Η ιστορία του είναι ενδιαφέρουσα και πολύχρονη. Ο Οσμάν Πασάς ο Κούρδος, βαλής και γενικός διοικητής της Ηπείρου και Νοτίου Αλβανίας από το 1897 μέχρι το 1905 που υπήρξε δίκαιος και αυστηρός στην άσκηση των καθηκόντων του, θέλοντας να γιορτάσει ιωβηλαίο του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμήτ Χαν του οποίου διετέλεσε υπασπιστής -αποφάσισε να αναγείρει αναμνηστικό πύργο. Για το σκοπό αυτό επιστράτευσε τον αρχιτέκτονα Περικλή Μελίρρυτο. Ο νεαρός Γιαννιώτης δέχτηκε με ευχαρίστηση την εντολή και χρησιμοποίησε για την κατασκευή τους αρίστους των κτιστών και λιθοξόων της Κόνιτσας, της Καστανιανής και της Βούρμπιανης.
Σε ελάχιστο χρόνο το μνημείο στήθηκε, όχι όμως στη θέση που βρίσκεται σήμερα, αλλά στο κέντρο της κάτω πλατείας. Έτσι η επέτειος γιορτάστηκε εγκαίρως και μεγαλοπρεπώς.
Μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων τοποθετήθηκε, στα 1917, γενικός διοικητής Ηπείρου ο εκ Κρήτης δικηγόρος Αριστείδης Στεργιάδης, ο μετέπειτα κατά τη διάρκεια της καταστροφής 1922 περιβόητος Ύπατος Αρμοστής της Σμύρνης. Το καλοκαίρι του 1918, παρόντος του Στεργιάδη, γιορτάστηκε στα Γιάννενα η νίκη των συμμάχων στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Στην παρέλαση ένα βαρύ πυροβόλο συρόμενο από έξι ουγγαρέζικα άλογα, παρέκλινε της πορείας του και ο τροχός του κιλλίβαντος αποξήλωσε το κιγκλίδωμα του ωρολογιού. Έξαλλος ο Στεργιάδης απαίτησε από τον τότε Δήμαρχο Ιωαννίνων Γ. Ιωαννίδη να μεταφέρει τον πυργίσκο σε άλλη θέση.
Την επόμενη κιόλας μέρα ο Μελίρρυτος άρχισε την αποξήλωση του μνημείου. Ευτυχώς προνόησε να αριθμίσει προσεκτικά τους λίθους, τους οποίους διαφύλαξε στον περίβολο του σημερινού δημαρχείου.
Χρειάστηκε να γίνει Δήμαρχος ο Βασίλειος Πυρσινέλλας, για να αναστηλωθεί, στα 1925, το όμορφο αρχιτεκτόνημα. Όμως διαπιστώθηκε ότι ο κώδωνας του ωρολογιού είχε σπάσει. Ο Πιρσυνέλλας τότε θυμήθηκε ότι μέσα στο Κάστρο σωζόταν ο μέγας κώδωνας του ωρολογιού που ήθελε να τοποθετήσει ο Αλή Πάσάς στην κεντρική πύλη του Κάστρου. Ο κώδωνας αυτός είχε δωριθεί στο τέλος του 17ου αιώνα στον Δήμο της Πρέβεζας από τον άρχοντα της Βενετίας Άλεξ Σε μιτέπολο “ εις παντοτινήν φιλίαν και ενότητα!”. Από την Πρέβεζα τον πήρε ο Αλής, όταν κατέλαβε την πόλη. Κατά την μεταφορά το ρόπιρο τραυματίστηκε, με αποτέλεσμα να μην φθάνει να κτυπήσει τα χείλη του κώδωνα. Έτσι η απόδοση του ήχου δεν είναι, και σήμερα ολοκληρωμένη. Όμως η βαριά και μελωδική φωνή του είναι αγαπημένη στους Γιαννιώτες, που θεωρούν το ωρολόγι ξεχωριστό στολίδι της πόλης τους.
φωτογραφίες των μαθητών
Ομάδα μαθητών: Αλέξανδρος Τ., Αλέξανδρος Μ., Σπύρος Κ., Γιώργος Σ.
Πηγές:
ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΓΚΩΜΙΟ, το παρελθόν που δεν χάθηκε, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Ι. ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΩΔΩΝΗ, 1998
η εκπαιδευτικός Πληροφορικής του σχολείου: Σπυρονίκου Αικατερίνη ΠΕ86